De Taalunie ondersteunt de internationale neerlandistiek met basisfinancieringen, beurzen, een jaarlijkse zomercursus voor studenten, docentennascholingen en gastdocentschappen.
In alle schoolvormen van het regulier onderwijs in de vijf buurtaalregio’s (de Franse Gemeenschap, de Duitstalige Gemeenschap, Nedersaksen, Noordrijn-Westfalen en Hauts-de France) kun je met de steun van de Taalunie het Nederlands als vreemde taal leren.
De internationale neerlandistiek is een afdeling rijker. Nu kunnen studenten ook in Kazachstan de Nederlandse taal leren en kennismaken met de cultuur en maatschappij van het Nederlandse taalgebied. De ervaren neerlandicus Bas Lohmann verwelkomde 48 studenten tijdens zijn eerste colleges aan de Nazarbayev University in Astana. Kazachstan is het eerste land in Centraal-Azië dat met neerlandistiek begint. Voor Vlaanderen en Nederland is Kazachstan een strategisch belangrijke partner op geopolitiek vlak en ook voor samenwerking rond (duurzame) energie. De Kazachse studenten beginnen dus op vruchtbare bodem aan hun studie Nederlands.
In 2023 hervormde de Taalunie de bestaande regeling voor student-assistenten naar een beursregeling voor student-ondersteuners onderwijs, onderzoek en organisatie. Dankzij deze hervorming kunnen studenten meer diverse taken op zich nemen en kunnen ze langer aan de slag. Bovendien vulden we de reguliere Taalunie-middelen aan met middelen uit het Impulstraject om aan de grote vraag van het veld te kunnen beantwoorden. In 2023 kenden we in totaal 42 beurzen toe.
Binnen het Impulstraject lanceerden we dit jaar ook een online voorbereidingstraject, de Handbagage, om student-ondersteuners voor te bereiden op en te begeleiden bij hun taken aan de afdelingen Nederlands. De Handbagage is ontwikkeld door docenten uit de internationale neerlandistiek. Aan de hand van een aantal korte opdrachten maken alle student-ondersteuners kennis met het onderwijs Nederlands buiten het taalgebied. Studenten die voor onderwijsondersteuning worden ingezet krijgen ook een stukje didactiek van het NVT-onderwijs en specifieke kenmerken van het Nederlands aangeleerd.
In 2023 bood de Taalunie subsidiemogelijkheden voor netwerken in de internationale neerlandistiek om zomercursussen op locatie te organiseren. Wij beschouwen dergelijke zomercursussen als hoogtepunten vanwege het intensieve taalcontact, de aanwezigheid van moedertaalsprekers en de kennismaking met een andere universiteit. Onder andere in Edinburgh, New York en Jakarta vonden succesvolle cursussen plaats.
De Taalunie krijgt regelmatig vragen van lesgevers over Nederlandstalige jongerencultuur, bijvoorbeeld jeugdliteratuur, films, series, muziek, influencers, etc. Daarom publiceerden wij hierover een informatieve gids die lesgevers uit alle onderwijsniveaus en -types voor hun lespraktijk kunnen gebruiken. De gids staat op ons platform mijnNederlands. De promotie op Facebook over deze gids bereikte 7.500 personen is daarbij onze post met het hoogste bereik van het jaar.
Onze maandelijkse conversatietafels, waarbij lesgevers elkaar inspireren met frisse ideeën en lesmateriaal, kenden vorig schooljaar meer dan vijftig inschrijvingen. De deelnemers kwamen samen in Luik, Louvain-la-Neuve, Doornik, Charleroi en online. Dit schooljaar openden we ook sessies in Namen en Brussel. De conversatietafels worden op financieel vlak mee ondersteund door het ministerie van onderwijs van de Federatie Wallonië-Brussel.
In 2023 verschenen 10 nieuwe nummers van onze reeks Hapklaar Nederlands. Meer dan 500 lesgevers ontvangen elke maand een nieuw nummer over de actualiteit en cultuur uit Nederland en Vlaanderen. Elk nummer is gratis beschikbaar op onze website. Intussen zijn er al 46 nummers in de reeks verschenen. Alle nummers staan ook op het officiële e-platform voor didactisch materiaal van het Franstalig onderwijs in België.
In navolging van het Protocol van Overeenstemming (2017-22) begon de Taalunie in 2023 met de eerste gesprekken met de overheden in de buurregio’s om bilaterale overeenkomsten af te sluiten. Op dit moment zijn er onderhandelingen met de Federatie Wallonië-Brussel, de Duitstalige Gemeenschap en Noordrijn-Westfalen. Het doel van deze overeenkomsten is om de samenwerking op het vlak van het onderwijs Nederlands structureel in te bedden.
Concreet gaan de overeenkomsten over o.a. het nascholen van lesgevers en ondersteuning bij de subsidieregelingen. Met de beleidsadviseurs van de ministeries vindt er ook structureel overleg plaats om de uitdagingen voor lesgevers Nederlands te bespreken en voorstellen en actiepunten uit te werken.
Lesgevers Nederlands van het voortgezet leerplichtonderwijs in de Duitstalige grensregio’s hebben sinds 2022 een uitdrukkelijke wens. Ze willen de taalvaardigheid Nederlands van hun leerlingen op een geïntegreerde en valide manier kunnen vaststellen (evalueren). In 2023 is in samenwerking met de Regierungsbezirk Münster een nascholingsreeks met onderstaande aandachtspunten ontwikkeld en uitgevoerd:
Doel van de nascholingsreeks was het intensief trainen en begeleiden van lesgevers Nederlands met het oog op taakontwikkeling, evaluatie en beoordeling. Er zijn taken ontwikkeld die digitaal en duurzaam breed toegankelijk worden gemaakt voor andere lesgevers, o.a. via mijnNederlands en de website van de Bezirksregierung Münster.
Scholen, organisaties en overheidsinstellingen kunnen bij de Taalunie een subsidie aanvragen om het onderwijs Nederlands te ondersteunen. Zo keurden wij een subsidie goed voor de Universiteit van Louvain-la-Neuve voor de start van een nieuwe opleiding. Het certificaat in didactiek NVT richt zich op zittende leerkrachten moderne talen en zij-instromers die aan de slag willen als leerkracht Nederlands in de Federatie Wallonië-Brussel.
De universiteit en haar partners zijn de hoofdfinanciers van het certificaat. Het is één van de verschillende maatregelen om het tekort aan leerkrachten Nederlands aan te pakken. Wij ondersteunen het certificaat niet alleen op financieel vlak. Als onderdeel van het programma volgen de studenten onze conversatietafels voor zittende en aankomende lesgevers Nederlands.
In 2023 gaf de Taalunie mee uitvoering aan het project “NVT Carib”, een initiatief van de ministers van onderwijs van Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. Dit initiatief richt zich op uitwisseling, samenwerking en professionalisering rond Nederlands als Vreemde Taal in het Caribisch gebied.
In 2023 startte de Taalunie met het project ‘Iedereen taalcompetent Suriname’ dat moet leiden tot een overkoepelende visie op onderwijs Nederlands in Suriname. In 2023 vond een grondig vooronderzoek plaats met bijzondere focus op de uitdagingen in het Surinaamse leerplichtonderwijs.
In 2023 steunde de Taalunie twee wisselleerstoeldocenten die gedurende 6 weken lesgaven in Nederlandse taalverwerving en taalkunde.
In December 2023 vond op Aruba de 7e CARAN-conferentie plaats, voor docenten en lesgevers van het Nederlands uit het Caribisch gebied. CARAN is de Caribische Associatie voor Neerlandistiek. Thema’s van de conferentie in 2023 waren onder meer taalvaardigheid in een meertalige samenleving, het nut van (faciliterend) talenbeleid in meertalige samenlevingen, en de rol van literatuur voor burgerschap. De Taalunie verleende financiële steun aan het CARAN-netwerk en de organisatie van de conferentie, en nam ook zelf (online) deel.
Leerplichtonderwijs in de buurregio’s
projecten voor het Nederlands gesubsidieerd
CNaVT-examens
leerders van het Nederlands behaalden hun certificaat Nederlands als Vreemde Taal
Student-ondersteuners
afdelingen Nederlands waar student-ondersteuners aan de slag gingen
Suriname
innovatieve projecten rond lezen, voorlezen en leesbevordering gesubsidieerd